11 vragen over de zonneboiler

1. Hoe werkt een zonneboiler?

Voor een zonneboiler is uiteraard zonlicht nodig. De zonnecollector op het dak ‘verzamelt’ de warmte van de zonnestralen. Het zonlicht verwarmt een mengvloeistof van water en glycol in een stelsel van buizen in de collector. Deze vloeistof verwarmt het drinkwater, met behulp van een warmtewisselaar. Het opgewarmde water wordt daarna opgeslagen in een vat (de boiler). Dat warme water gebruikt u vervolgens in de badkamer, in de keuken of ergens anders in of om het huis.

2. Wat doet de zonneboiler voor het klimaat?

CO₂ is de belangrijkste boosdoener als het gaat om klimaatverandering. Met een zonneboiler neemt uw aardgasverbruik af en dat betekent natuurlijk ook dat u minder CO₂ uitstoot. De zonneboiler is in het gebruik volledig CO₂-neutraal. Om het systeem zijn werk te laten doen, is wel nog een (kleine) hoeveelheid elektriciteit nodig, voor de circulatiepomp en wat elektronica. 

3. Hoeveel bespaar je met een zonneboiler?

Over een heel jaar genomen zal een gezin dat uit vier personen bestaat met een zonneboiler zo’n 180 m³ gas besparen. Dat is ongeveer de helft van de energie die nodig is voor warm water. De tarieven voor gas en elektriciteit zijn al een tijdje behoorlijk in beweging. Een nauwkeurige berekening van het financiële voordeel dat een zonneboiler oplevert, is op dit moment eigenlijk niet te maken. Niemand kan met zekerheid voorspellen hoe de prijzen van gas en elektriciteit zich de komende tijd gaan ontwikkelen. Door de gestegen energieprijzen bespaart u met een zonneboiler inmiddels méér dan enkele jaren geleden.

4. Wat kost een zonneboiler?

Zoals met de meeste producten, verschilt de aanschafprijs van een zonneboiler per type, merk en leverancier. Ook de grootte van de zonnecollector op uw dak heeft invloed op de prijs. Een klein systeem met een boiler van circa 120 liter is verkrijgbaar vanaf ongeveer € 3.000,-. De prijs van grotere zonneboilers ligt hoger, oplopend tot zo’n € 8.500,- voor een systeem met een boiler van circa 300 liter. Voor dat bedrag heeft u een compleet systeem, geïnstalleerd en aangesloten op uw bestaande warmwatervoorziening. Van de aanschafprijs gaat nog een flink bedrag aan subsidie af. Ook de hoogte van de subsidie is afhankelijk van het systeem dat u kiest.

5. Hoeveel subsidie krijgt u op een zonneboiler?

Zonneboilers zorgen ervoor dat het aardgasverbruik afneemt en daarmee ook de uitstoot van CO₂. In het Klimaatakkoord is een pakket maatregelen afgesproken om de uitstoot van broeikasgassen flink terug te brengen. Zonneboilers passen in dat beleid. Daarom stelt de rijksoverheid jaarlijks een flink bedrag beschikbaar om de aanschaf van zonneboilers te stimuleren vanuit de ISDE. In bepaalde gemeentes of provincies zijn er bovendien lokale subsidies voor zonneboilers. Koopt u een zonneboiler, dan kunt u een subsidie krijgen die kan oplopen tot ruim € 1.750. Om daarvoor in aanmerking te komen, moet u de zonneboiler wel door een erkend bedrijf laten installeren. Het is mogelijk dat de ‘subsidiepot’ al vóór het eind van het jaar op is. In voorgaande jaren heeft de regering het beschikbare subsidiebedrag alsnog verhoogd, maar het is niet zeker dat dat opnieuw gebeurt.

6. Is de zonneboiler in ieder huis in te bouwen?

De zonneboiler is een echte teamspeler en werkt dus uitstekend samen met zowel bestaande installaties als met nieuwe, duurzame verwarmingssystemen. Of u nu het water verwarmt met een cv-combiketel, een warmtepomp, een pelletkachel of welk ander systeem dan ook, een zonneboiler kunt u er altijd op aansluiten. U verwarmt het water dan altijd éérst maximaal met de energie van de zon. Pas wanneer u water met een hogere temperatuur nodig heeft, neemt het bestaande systeem het van de zonneboiler over.
Gaat u in uw woning van het aardgas af, dan is het mogelijk om de zonneboiler te combineren met elektrische naverwarming of een warmtepomp. De zonneboiler zorgt er dan voor dat u voor het verwarmen van het water in ieder geval zo weinig mogelijk stroom verbruikt.
Warm water van de zonneboiler is niet alleen geschikt voor de douche, het bad of de gootsteen. Ook veel vaatwassers en close-in boilers en sommige wasmachines kunnen rechtstreeks worden aangesloten op een warmwaterleiding.

7. Hoeveel onderhoud heeft een zonneboiler nodig?

De onderhoudskosten van een zonneboiler zijn niet hoog. Het apparaat heeft eigenlijk nauwelijks onderhoud nodig, een regelmatige controle is voldoende. Feenstra adviseert zo’n controle eens per twee jaar te laten uitvoeren. Daarbij is het vooral van belang om te laten nakijken of de water-glycolverhouding nog in orde is. Veel eigenaren van een zonneboiler combineren de controle met het onderhoud van de cv-ketel of de warmtepomp. 

8. Werkt een zonneboiler in de winter ook?

Zonnepanelen leveren vooral veel stroom in de zomer. Toch is het rendement ook in de donkere wintermaanden vaak nog verrassend hoog. Voor de zonneboiler geldt hetzelfde. Hoe warm het water in het boilervat wordt, is afhankelijk van de hoeveelheid energie die de zonnecollector levert. Op een zonnige zomerdag kan de temperatuur van het water in de boiler makkelijk oplopen tot 95 graden. In de wintermaanden levert de zonnecollector uiteraard veel minder warmte, maar toch warmt het water nog op. Het bestaande verwarmingssysteem heeft daardoor veel minder energie nodig om het water voor de douche en de keukenkraan op de juiste temperatuur te krijgen. 

9. Hoeveel ruimte is er nodig voor een zonneboiler?

Voor de zonnecollector is ruimte nodig op het dak. Hoeveel dat is, hangt af van de boiler die u kiest. Voor een gezin van vier personen zal een boiler van 200 liter meestal voldoende zijn en daar hoort een collector bij van 3,2 m2 (twee keer 1,6 m2), 4,8 m2 (drie keer 1,6 m2) of 5 m2 (twee keer 2,5 m2). Omdat een zonnecollector altijd in een frame wordt bevestigd, zal het benodigde oppervlak in de praktijk altijd wat groter zijn dan de zonnecollector zelf. Uiteraard laat een betrouwbare en deskundige installateur u van tevoren precies zien hoeveel dakoppervlak de collector gaat innemen. De afmetingen van de boiler zelf verschillen per merk. Een boiler van 200 liter zal niet hoger zijn dan 1,50 meter, met een diameter van maximaal 75 cm. Het gewicht van een zonneboiler van deze afmetingen is inclusief water 200 tot 250 kilogram. 

10. Hoe lang gaat een zonneboiler mee?

De fabrikanten van zonneboilers zijn het niet allemaal met elkaar eens als het gaat over de levensduur. Voor de boiler zelf mag u rekenen op 20 tot 25 jaar, terwijl de zonnecollector op het dak in de meeste gevallen iets langer meegaat. Zelfs bij een pessimistische prognose heeft u in ieder geval ruimschoots de tijd om uw investering terug te verdienen en vervolgens nog jarenlang winst te maken. 

11. Dringen op het dak: kiest u voor zonnepanelen of voor een zonneboiler?

Een zonneboiler en zonnepanelen voorzien uw huis allebei van duurzame energie. Technisch gezien kunt u ze zonder problemen naast elkaar en tegelijk gebruiken. Een voorwaarde is dan natuurlijk wel dat u genoeg dakoppervlak heeft met een gunstige ligging: liefst op het zuiden, maar daken op het westen of oosten zijn ook geschikt. Door terugleverheffingen en het mogelijk verdwijnen van de salderingsregeling in 2027 is het niet meer met zekerheid te zeggen wat over enkele jaren de waarde zal zijn van stroom die door zonnepanelen wordt geleverd. Eén van de oplossingen om zelfgeproduceerde zonnestroom op te slaan, is de zonnestroomboiler . Die nieuwe mogelijkheid heeft ook invloed op de keuze voor een zonnecollector of voor zonnepanelen.

De gemiddelde terugverdientijd van een zonneboiler is ongeveer twaalf jaar. We rekenen dan met de huidige gasprijs; als de komende jaren het aardgastarief stijgt (en dat is te verwachten), zal de terugverdientijd van een zonneboiler korter worden. Door terugleverheffingen en de mogelijke afschaffing van de saldering in 2027, is de terugverdientijd van zonnepanelen niet meer exact vast te stellen.

Wilt u vooral uw CO₂-uitstoot omlaag brengen, dan zou u moeten kiezen voor een zonneboiler. Aardgas is namelijk vervuilender dan elektriciteit. Als de ruimte op uw dak beperkt is, doet u met een zonneboiler méér voor het klimaat dan met één of twee zonnepanelen. Maar omdat een moderne zonnecollector dezelfde afmetingen en dezelfde kleur (zwart) heeft als een zonnepaneel, kunt u in de meeste gevallen op uw dak zowel stroom als warm water produceren.