Nationale Monitor Energietransitie 2020
De energietransitie heeft een nieuwe impuls nodig
Nog altijd maken betrekkelijk weinig mensen zich zorgen over de klimaatverandering. Sterker nog: het gevoel van urgentie lijkt af te nemen. Vrijwel iedereen doet iets om in huis energie te besparen, maar flinke investeringen om de CO2-uitstoot structureel te verlagen blijven meestal uit. Dat blijkt uit de onlangs verschenen Nationale Monitor Energietransitie. De energietransitie lijkt in Nederland dringend behoefte te hebben aan een nieuwe impuls.
Weinig zorgen over het klimaat
Net als bij de vorige edities laat de Nationale Monitor Energietransitie een opvallende uitkomst zien: voor Nederlanders is het klimaat geen onderwerp om zich heel actief mee bezig te houden. Slechts 24% van de ondervraagden zegt zich veel zorgen te maken over de klimaatverandering. Dat is een lichte daling ten opzichte van vorig jaar. De groep die zich ‘een beetje’ zorgen maakt, groeide wel, van 57% naar 59%, maar 17% van de Nederlanders denkt nog altijd dat het allemaal wel los zal lopen met die klimaatverandering.
De overheid moet het doen
De laconieke houding van de Nederlanders komt ook naar voren in het gevoel van urgentie om nú actie te ondernemen. Dat gevoel is de afgelopen twee jaar behoorlijk afgenomen. Ook de groep mensen die zich thuis nadrukkelijk bezighoudt met CO2-reductie, werd kleiner. De Nationale Monitor Energietransitie vroeg de deelnemers ook van wie zij initiatieven verwachten op het gebied van verduurzaming. Bijna driekwart van de respondenten wijst daarbij naar de Rijksoverheid. Ook zien veel mensen een rol voor energiebedrijven en woningcorporaties.
Zonnepanelen blijven populair
Nederlanders zijn huiverig voor grote investeringen in duurzaamheid. Er is één opvallende uitzondering. Maar liefst 43% van de ondervraagden heeft al zonnepanelen of is van plan ze te laten plaatsen. Het afbouwen van de salderingsregeling blijkt geen enkele invloed te hebben op de populariteit. De Nationale Monitor Energietransitie heeft de vragen ook voorgelegd aan het Feenstra Bewonerspanel, een representatieve groep mensen die Feenstra regelmatig raadpleegt over onder meer wonen, energietransitie en duurzaamheid. Maar liefst 40% van het Bewonerspanel blijkt al zonnepanelen te hebben aangeschaft; een jaar geleden was dat nog maar 31%.
We willen méér overzicht
Onzekerheid en onduidelijkheid lijken belangrijke hindernissen op weg naar het verduurzamen van woningen. De Nationale Monitor Energietransitie vroeg aan de deelnemers waarmee zij het meest geholpen zouden zijn. Het meest gegeven antwoord luidde: méér overzicht van de kosten en opbrengsten. Ook advies over aanpassingen in huis kan volgens de respondenten een belangrijk hulpmiddel zijn. Adriaan Pietersma is algemeen directeur van Feenstra. Hij vindt dat de roep om overzicht duidelijk maakt waar de belangrijkste taak ligt voor de overheid en voor de markt:
“Dat we naar een echt duurzame energievoorziening moeten, weet iedereen inmiddels wel. De vraag is hoe? Bewoners zijn gebaat bij duidelijkheid. Wat de Nationale Monitor Energietransitie aantoont, is dat eerlijke informatie loont.”
Adriaan Pietersma, algemeen directeur van Feenstra
Wat weten Nederlanders van duurzame energie?
Bijna een kwart van de Nederlanders (24%) denkt veel kennis te hebben over een duurzaam energiehuishouden. Dat is iets minder dan twee jaar geleden, toen nog 27% zichzelf een kenner noemde. Net als in 2018 vindt 46% van de ondervraagden dat ze ‘een beetje kennis’ hebben van duurzame energie in huis. De meeste Nederlanders weten de effectieve maatregelen voor een duurzame woning wel te noemen.
Energietransitie en de coronacrisis
Adriaan Pietersma vindt het opmerkelijk dat de bereidheid van mensen om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de energietransitie is afgenomen. “Zelf investeren is blijkbaar niet het eerste waar we aan denken. Liever wachten we af met welke plannen de overheid gaat komen. Het is de vraag hoe die houding zich gaat ontwikkelen. De lokale overheden zullen de komende tijd hun klimaatplannen ontvouwen. Bovendien moeten we nog gaan zien wat de coronacrisis doet met de bereidheid van mensen om te investeren."
Jaarlijks onderzoek
De Nationale Monitor Energietransitie is een onderzoek dat ieder jaar wordt gehouden onder een representatieve groep Nederlanders. De Monitor vindt plaats in opdracht van Feenstra en wordt uitgevoerd door onderzoeksbureau MWM2.