Cv-ketel vervangen of niet?

Antieke cv-ketels

Jan van Engelenburg is al meer dan twintig jaar servicemonteur bij Feenstra. In die jaren zijn er talloze cv-ketels door zijn handen gegaan. Zo nu en dan komt hij toestellen tegen die bijna antiek zijn. Jan: “Cv-ketels van meer dan vijftien jaar oud komen we ook wel in koopwoningen tegen, maar vaker in huurwoningen. Daar is de bewoner niet de eigenaar van de cv-ketel. Hij of zij kan dus niet zelf beslissen of en wanneer er een nieuwe moet komen. Soms kom ik in woningen wel eens situaties tegen waar ik me zorgen over maak. Onlangs nog nog heb ik het onderhoud gedaan van een ketel uit 1993. Zo’n oude ketel aan de praat houden is een uitdaging op zich. Op zich kan het prima, maar je moet je wel afvragen of het nog verantwoord is. De kans op storingen neemt toe naarmate een ketel ouder wordt, dat zien we terug in het aantal storingsmeldingen. Bij een oude cv-ketel is het risico gewoon groter dat de bewoners op een dag in de kou zitten.”

Veiligheid staat voorop

Heeft het nog wel nut om aan een hoogbejaarde cv-ketel onderhoud uit te voeren? Jan: “Jazeker. Juist bij een oude ketel is onderhoud van levensbelang. Uiteraard laten wij na het onderhoud altijd een goed werkende en 100% veilige cv-ketel in de woning achter. Maar vervolgens komen wij er twee jaar lang niet bij. Bij een oudere cv-ketel is bijvoorbeeld de warmtewisselaar kwetsbaarder dan bij een nieuw model. De rookgasafvoer is een verhaal apart. Die heeft zijn eigen levensduur. Een cv-ketel van meer dan vijftien jaar oud brengt risico’s met zich mee, daar moeten we eerlijk in zijn. Al is het maar omdat na verloop van tijd niet alle onderdelen meer verkrijgbaar zijn. Een ketelfabrikant garandeert de beschikbaarheid van vervangende onderdelen maar voor een beperkte periode. Wij zijn heel goed in ons vak en ook aan een oude cv-ketel besteed ik graag tijd en aandacht. Maar veiligheid staat altijd voorop. Bij zo’n oud apparaat kun je niet garanderen dat er twee jaar lang niets misgaat. Bovendien zal een cv-ketel van twintig jaar of nog ouder sneller in storing gaan dan een nieuw toestel.”

Hoe lang gaat een cv-ketel mee?

Voor cv-ketels maken we onderscheid tussen de technische levensduur en de economische levensduur. Bij normaal gebruik is een cv-ketel na twaalf tot vijftien jaar aan het eind van zijn technische levensduur. Een ketel van die leeftijd kan nog goed werken, maar meestal loopt het rendement flink terug. In de loop van de jaren gaat uw cv-ketel dus meer gas verbruiken. Een nieuwe ketel is namelijk zuiniger met de brandstof dan een wat ouder exemplaar. Dat heeft te maken met slijtage en vervuiling, maar ook de stand van de techniek speelt een rol. De nieuwste ketels zijn nu eenmaal een stuk efficiënter dan hun voorgangers van tien, vijftien jaar geleden.

De economische levensduur eindigt na ongeveer twaalf jaar. Raakt een cv-ketel op die leeftijd (of later) defect, dan zijn de kosten van een reparatie naar verhouding te hoog voor het aantal jaren dat de ketel nog zal meegaan.

Hoe lang loopt een onderhoudscontract?

Bij een installatiebedrijf als Feenstra lopen de all-in onderhoudscontracten met particuliere woningeigenaren tot en met het vijftiende levensjaar van de cv-ketel. Is er een reparatie nodig aan een ketel die nét geen vijftien jaar oud is, dan voert Feenstra die gewoon volgens het onderhoudscontract uit. Ná het vijftiende levensjaar van de cv-ketel verandert het all-in contract in een basiscontract. Daarbij onderhoudt Feenstra de cv-ketel, maar de kosten van arbeidsloon bij een storing en onderdelen zijn dan voor rekening van de eigenaar. Waarschijnlijk zal het installatiebedrijf in zo’n geval wel wijzen op de mogelijkheid van vervanging. Servicemonteur Jan van Engelenburg: “De eigenaar van een cv-ketel mag van ons goed onderhoud verwachten, maar ook een eerlijk advies. Bij de servicebeurt doe ik onder meer een rendementsmeting. Vooral bij een oudere cv-ketel laat zo’n meting duidelijk zien dat er steeds meer gas nodig is om het lekker warm te krijgen in huis. Zo kan ik iemand er meestal wel van overtuigen dat een nieuwe ketel de verstandigste keus is. Dat is geen trucje, geen verkooppraatje, maar eerlijke informatie. Daarmee kan de eigenaar van de cv-ketel vervolgens zelf een beslissing nemen.”

Weg met de wegwerpeconomie

Er zijn ook argumenten om het vervangen van een cv-ketel zo lang mogelijk uit te stellen. Rendement is namelijk niet het enige waar u naar kijkt wanneer u zich afvraagt of u uw cv-ketel moet vervangen. Een nieuwe ketel is efficiënter met gas, maar daar staat het argument van ‘circulariteit’ tegenover. In Nederland willen we de wegwerpeconomie de komende jaren graag vervangen door een circulaire economie. Dat betekent dat we apparaten die nog goed werken niet te snel wegdoen en dat we de materialen zoveel mogelijk hergebruiken. Kijken we naar circulariteit, dan is het vervangen van een cv-ketel pas een goed idee als het toestel niet meer te repareren is. Het maken van een nieuwe cv-ketel is belastend voor het milieu. Er zijn grondstoffen en materialen voor nodig en het productieproces kost water en energie. We verminderen die nadelige effecten als we het vervangen van een cv-ketel een paar jaar uitstellen.

Overstappen naar een duurzamer verwarmingssysteem

Wanneer het einde van de levensduur van uw cv-ketel in zicht komt, is dat een goed moment om eens kritisch na te denken over de eisen die u stelt aan uw verwarmingssysteem. Een nieuwe, moderne cv-ketel is ongetwijfeld een stuk zuiniger met gas dan uw oude ketel. Dat is dus al een prima stap in de goede richting. Maar u zou ook kunnen overwegen de cv-ketel in te ruilen voor een duurzamer systeem. De meeste bestaande woningen zijn nog niet geschikt voor een all-electric warmtepomp, maar in veel huizen is het wél mogelijk om te kiezen voor een hybride verwarmingssysteem. Daarbij combineert u een cv-ketel op aardgas met een elektrische warmtepomp. Uit onderzoek blijkt dat een ‘hybride warmtepomp’ gemiddeld goed is voor een besparing op het aardgasverbruik tot bijna 70%. Daar staat een hoger stroomverbruik tegenover (voor de elektrische warmtepomp), maar in de meeste gevallen komt de totale energierekening lager uit.

Koolmonoxide

Een deskundige servicemonteur kan met kennis van zaken inschatten of het verstandig is om een cv-ketel te vervangen. De leeftijd van het toestel is daarbij niet altijd doorslaggevend. Jan van Engelenburg: “Als servicemonteur kijk je naar de technische staat. In een woning van twee mensen die allebei werken, brandt de cv-ketel misschien ’s morgens een uur en ’s avonds een paar uurtjes. Zo’n ketel is in technisch opzicht na tien, twaalf jaar echt nog niet aan vervanging toe. Daarom is regelmatig onderhoud ook zo belangrijk. Wij kunnen aan de binnenkant van een ketel zien hoe het apparaat er écht voor staat. We kijken naar de warmtewisselaar, we controleren of er pakkingen zijn die lekken en we doen natuurlijk een CO-meting. Niet alleen in de cv-ketel zelf, maar ook bij de rookgasafvoer. Koolmonoxide is bij iedere ketel iets waar we altijd al heel scherp op letten, maar zeker bij een wat ouder apparaat.”

Ongelukken voorkomen

Koolmonoxidevergiftiging komt helaas nog altijd voor. Vaak is een defect of slecht geïnstalleerd toestel de oorzaak. Om zulke ongelukken te voorkomen, is sinds 2023 de Gasketelwet van kracht. Voortaan mogen alleen gecertificeerde vakmensen uw cv-ketel nog installeren, onderhouden of repareren. De wet stelt niet alleen eisen aan de vakmensen die met cv-ketels werken, maar ook aan u. Laat u iemand aan uw ketel sleutelen die niet de juiste opleiding heeft en dus niet gecertificeerd is, dan bent u als eigenaar van het toestel óók in overtreding. Nóg een reden om altijd te kiezen voor een erkende, deskundige cv-installateur.

Een cv-ketel huren

De aanschaf van een nieuwe cv-ketel is een investering. Daar staat tegenover dat het direct een flinke besparing op de energierekening oplevert. Nu én in de komende jaren. Is uw cv-ketel aan vervanging toe maar heeft u er niet de financiële middelen voor? Dan kan een huurketel een oplossing zijn. U profiteert direct van een comfortabele, zuinige cv-ketel, maar u betaalt alleen een maandelijks huurbedrag. Bij Feenstra is het mogelijk om een huurcontract voor één jaar af te sluiten; daarna kunt u per maand opzeggen. Ook wanneer uw gemeente plannen heeft om uw woning binnen enkele jaren aan te sluiten op een warmtenet, kan het huren van een cv-ketel een oplossing zijn.