Is aardgasloos wonen een droom of een nachtmerrie?
15 stevige uitspraken over een toekomst zonder aardgas. Feit of fabel?
Van het aardgas af! Voor de één klinkt het als een prachtig, duurzaam ideaal, voor de ander als een onzeker avontuur. Wat is er waar van de juichverhalen en de angstvisioenen?
Iedere nieuwbouwwoning moet worden opgeleverd met een gasaansluiting.
Dat wás waar, maar nu niet meer.
Tot een paar jaar geleden was het in Nederland wettelijk verplicht om een nieuwe woning op het aardgasnet aan te sluiten. Om de CO₂-uitstoot terug te dringen, heeft het kabinet die aansluitplicht afgeschaft. In feite is er zelfs een verbod voor in de plaats gekomen. Sinds 1 juli 2018 mag een gemeente alléén toestemming geven voor een nieuwe aardgasaansluiting 'bij zwaarwegende redenen van algemeen belang'.
Aardgasloos wonen is toekomstmuziek.
Dat is waar.
In de meeste huizen die vóór 2000 zijn gebouwd is een flinke investering nodig om ze geschikt te maken voor andere verwarmingstechnieken. Zo heeft een warmtepomp alléén zin als het huis goed geïsoleerd is én als u een verwarmingssysteem heeft dat geschikt is voor lage temperaturen. Vloerverwarming bijvoorbeeld of speciale radiatoren. Voor woningen van ná 2000 is de benodigde investering meestal minder groot. En in de nieuwbouw is aardgasloos wonen helemáál geen toekomstmuziek. Daar is een huis zonder gasaansluiting inmiddels de standaard.
Warmtepomp, elektrische kachel, stadswarmte ... zo behaaglijk als met de cv-ketel wordt het 's winters niet meer.
Dat is niet waar.
Voor welk alternatief u nu of straks ook kiest, het uitgangspunt is altijd dat u moet kunnen rekenen op minimaal hetzelfde comfort als u nu gewend bent. In een goed geïsoleerd huis wordt het met een lagetemperatuurverwarming net zo lekker warm als nu met de cv-ketel.
Als uw woning stadswarmte krijgt, is een warmtepomp zonde van het geld
Dat is waar.
Heeft uw gemeente plannen om uw straat of wijk aan te sluiten op een warmtenet, dan is het niet verstandig om nu te investeren in een warmtepomp. Uw cv-ketel kan dan straks de deur uit en u brengt uw CO₂-uitstoot tot een minimum terug. Maatregelen als zonnepanelen voor stroom, een zonneboiler of een hybride warmtepomp hebben wél zin. Ook mét stadsverwarming zorgen die voor een lager energieverbruik. Ze maken u dus minder afhankelijk van uw energieleverancier.
Stadswarmte is volledig duurzaam.
Dat is bijna helemaal waar.
Het afval dat we produceren, wordt op allerlei manieren gerecycled. Voor wat daarna nog overblijft, is verbranding de meest duurzame oplossing. Het verbranden van het restafval zorgt voor een relatief lage CO₂-uitstoot, maar helemaal schoon is het niet. Daar staat een groot voordeel tegenover: de warmte die erbij vrijkomt, is een belangrijke bron voor de stadsverwarmingsnetwerken. Ook houtchips, afkomstig van natuuronderhoud en snoeiwerk, zijn een warmtebron. Een biomassacentrale zet de houtchips om in warmte en elektriciteit. Die biomassa is wél helemaal CO₂-neutraal. Sommige warmtenetten maken op piekmomenten nog gebruik van aardgas om te kunnen voldoen aan de vraag naar warmte. Zo’n hybride warmtenet is dus (nog) niet volledig duurzaam.
Als de gasprijs stijgt, betaalt u ook meer voor stadswarmte.
Dat is waar.
Als u aangesloten bent op een warmtenet, kunt u niet zelf uw energieleverancier kiezen. Om te voorkomen dat de leverancier van stadswarmte onredelijke prijzen kan vragen, is de prijs van stadswarmte gekoppeld aan de gasprijs. Die regeling is bedoeld om u tegen prijsstijgingen te beschermen, maar wanneer de gasprijs stijgt, kan het in uw nadeel werken.
Als in Groningen de gaskraan dichtgaat, moet uw cv-ketel worden aangepast.
Dat is niet waar.
De Nederlandse cv-ketels en gasfornuizen hebben laagcalorisch gas nodig. Dat is het type gas dat uit de Groningse bodem komt. Landen als Rusland en Noorwegen produceren hoogcalorisch gas. Dat gas kan geschikt worden gemaakt voor onze apparaten door het te mengen met stikstof. Er zijn al fabrieken in Nederland waar dat gebeurt en er wordt gewerkt aan een grotere capaciteit. Ondertussen gaat de levering van Gronings gas aan Nederlandse huishoudens nog even door, volgens de huidige plannen tot 2024.
De cv-ketel op aardgas wordt binnenkort verboden.
Dat is niet waar.
Van een verbod op cv-ketels is voorlopig geen sprake. Wel wordt het vanaf 2026 verplicht om bij vervanging van de cv-ketel op aardgas te kiezen voor een duurzame verwarmingsvorm. Dat zal in de meeste gevallen een (hybride) warmtepomp zijn.
De pelletkachel is een duurzaam alternatief voor je cv-ketel
Dat is niet waar.
Een pelletkachel is de schoonste soort houtkachel. Vervangt u uw allesbrander of open haard door een pelletkachel, dan stoot u minder CO₂ en minder fijnstof uit. Maar gebruikt u de pelletkachel als alternatief voor de cv-ketel, dan schieten we er weinig mee op. Integendeel: een pelletkachel stoot véél meer fijnstof uit dan de cv-ketel.
De elektriciteitskosten van een warmtepomp zijn net zo hoog als wat u nu kwijt bent aan gas
Dat is niet waar.
Bij de huidige tarieven bespaart u met een warmtepomp flink op uw energiekosten, afhankelijk van het type warmtepomp dat u kiest. Dat voordeel zal de komende jaren waarschijnlijk oplopen, omdat de prijs van gas vrijwel zeker zal toenemen in vergelijking met het elektriciteitstarief. Combineert u de warmtepomp met zonnepanelen, dan wordt uw voordeel nóg groter. Zou u ervoor kiezen om uw woning zónder warmtepomp helemaal elektrisch te verwarmen (bijvoorbeeld met infrarood panelen, elektrische kachels), dan zullen uw energiekosten aanzienlijk hoger uitvallen.
Waterstof is een CO₂-neutrale energiebron
Dat is niet waar.
Om te beginnen is waterstof géén energiebron, zoals zon, wind of aardgas dat wel zijn. Waterstof is een energiedrager. We kunnen er dus energie in opslaan. Is die energie op een duurzame manier geproduceerd, bijvoorbeeld met windmolens of zonnepanelen, dan komt bij het maken en gebruiken van waterstof inderdaad géén CO₂ vrij. Maar dat is op dit moment nog niet het geval. Voor de waterstof die we nu al gebruiken, bijvoorbeeld in de industrie, is aardgas in de meeste gevallen de energiebron. Het gebruik van waterstof is dan dus niet CO₂-neutraal. Slagen we er in de toekomst in om álle waterstof volledig duurzaam te produceren, dan kunnen we zeggen dat we dankzij het toepassen van waterstof géén CO₂ uitstoten.
Een brandstofcel levert warmte én elektriciteit
Dat is waar.
In een brandstofcel ontstaat een chemische reactie van waterstof en zuurstof, waardoor warmte én elektriciteit vrijkomen. In een woning kunnen we de warmte bijvoorbeeld gebruiken om tapwater te verwarmen, terwijl de stroom zijn weg vindt naar de warmtepomp en andere elektrische apparaten. Diverse fabrikanten hebben al experimentele brandstofcellen ontwikkeld voor gebruik in huis. De meeste van die apparaten worden aangesloten op het aardgasnet. Het rendement is hoog, maar omdat het toestel zelf kostbaar is, zal de doorbraak van de brandstofcel nog wel even op zich laten wachten. Wel zijn er op sommige plaatsen al proefprojecten met brandstofcellen die woningen en bedrijven van stroom en warm water voorzien.
In plaats van aardgas krijgen we straks ánder gas
Dat zou waar kunnen zijn.
Met welke technologieën we over vijf of tien jaar ons huis verwarmen, is nog onduidelijk. Waarschijnlijk zal iedere (woon)situatie om een andere, specifieke oplossing vragen. De warmtepomp zal zeker in veel woningen een plaats krijgen, vaak in combinatie met zonnepanelen of een zonneboiler.
Je kunt beter helemaal niets doen en rustig afwachten.
Dat is niet waar.
Wat uw woningsituatie ook is, er zijn altijd mogelijkheden om zuiniger met energie te zijn en minder CO₂ uit te stoten. Isoleren levert meer comfort, minder CO₂-uitstoot en een lagere energierekening op. En heeft u bijvoorbeeld de mogelijkheid om zonnepanelen aan te schaffen en te plaatsen, dan levert u direct een duurzame bijdrage. Ook als u niet direct grote bedragen kunt en wilt investeren, zijn er diverse manieren om op korte termijn zélf de eerste stappen te zetten. Op weg naar een aardgasloze toekomst.
Het valt allemaal wel mee met die klimaatverandering.
Dat is niet waar.
De opwarming van de aarde is een feit. Bijna ieder jaar is het wereldwijd nóg warmer dan het vorige. En dat gaat al tientallen jaren zo. Daardoor stijgt de zeespiegel en vallen er vaker extreme buien. Vrijwel alle klimaatwetenschappers zijn het erover eens dat de opwarming het gevolg is van broeikasgassen (voornamelijk CO₂) die wij met z'n allen uitstoten. Alle reden dus om er zo snel mogelijk iets aan te doen.