Eerlijk over de warmtepomp
Van het gas af? Kan niet.
Het Klimaatakkoord is er duidelijk over: binnen afzienbare tijd moeten we 'van het aardgas af'. Mooi als het kan, maar in veel bestaande woningen is het makkelijker gezegd dan gedaan. Is uw huis voldoende geïsoleerd voor een warmtepomp? Zijn uw radiatoren en leidingen geschikt? En hoe zit het met de elektrische aansluiting? Op weg naar de warmtepomp komt u heel wat hindernissen tegen.
All-electric: meestal een stap te ver
Bij Feenstra kloppen regelmatig mensen aan die verder willen zonder aardgas. Cv-ketel eruit, volledig elektrische warmtepomp erin. En in de keuken geen gasfornuis meer, maar een inductiekookplaat. Een prima voornemen, maar het moet natuurlijk wel kúnnen. Bij Feenstra kijken we in zo'n geval eerlijk en realistisch naar wat er mogelijk is. Vrijwel altijd moeten we de bewoner adviseren om éérst het huis zelf energiezuiniger te maken, omdat het warmteverlies (veel) te groot is. Dat kan bijvoorbeeld door ramen met driedubbel glas aan te brengen en door alle kieren te dichten. Maar ook door daken, vloeren en spouwmuren te isoleren en een beter ventilatiesysteem aan te brengen. En zelfs wanneer we ál die maatregelen nemen, blijkt in bestaande woningen een all-electric warmtepomp nog altijd een stap te ver.
Isoleren is iets van de laatste tijd
Het klinkt misschien gek, maar met het isoleren van huizen zijn we eigenlijk pas kort geleden begonnen. Tot een jaar of dertig, veertig geleden bouwden we woningen die maar weinig warmte konden vasthouden. Ook daarna zijn nog veel huizen opgeleverd waarvan de isolatiewaarde te wensen overlaat. De meeste bestaande woningen in Nederland kunnen daardoor de warmte niet goed vasthouden. Sinds een paar jaar kunt u de energieprestaties van uw huis in één oogopslag zien, met behulp van het Energielabel. Laten die prestaties te wensen over, dan zorgt dat voor problemen wanneer u uw huis niet langer met aardgas wilt verwarmen. Een warmtepomp heeft minder vermogen dan de traditionele cv-ketel. Is uw woning onvoldoende geïsoleerd, dan wordt het op winterdagen niet lekker warm in huis.
Hybride kan vaak wél
Een hybride warmtepomp, die op de koudste dagen van de winter overschakelt op gas, kan in bestaande, goed geïsoleerde huizen vaak wél een prima oplossing zijn. Als bewoner bent u daarmee weliswaar (nog) niet helemaal van het gas af, maar u brengt uw CO2-uitstoot wel aanzienlijk terug (Zeker als u de warmtepomp combineert met zonnepanelen en/of een zonneboiler)! Bovendien merkt u het verschil al snel aan uw energierekening. Met een hybride warmtepomp verbruikt u weliswaar meer elektriciteit, maar uw gasverbruik voor het verwarmen van de woning neemt tot wel 70% af.
Welke radiatoren horen bij een warmtepomp?
Is uw huis geschikt voor een (hybride) warmtepomp, dan is het belangrijk om goed te kijken naar het afgiftesysteem. Zijn de radiatoren overal in huis groot genoeg om voor voldoende warmte te zorgen? Of heeft u vloerverwarming? Een deskundige en eerlijke installateur rekent de capaciteit van de radiatoren en de vloerverwarming per vertrek uit. Het komt regelmatig voor dat we adviseren om in één of meer kamers de radiator te vervangen en voor bepaalde vertrekken een andere oplossing te kiezen. Zo is het in badkamers, waar de radiator vaak klein is en meestal maar héél even wordt aangezet, soms efficiënter om te kiezen voor een aparte, elektrische handdoekenradiator. In de woonkamer is bij het installeren van een warmtepomp vloerverwarming in vrijwel alle gevallen noodzakelijk, eventueel aangevuld met radiatoren of een convector.
Zijn de leidingen dik genoeg?
We hebben er al op gewezen: centrale verwarming met een warmtepomp is een systeem dat het huis verwarmt met behulp van relatief lage temperaturen. Dat stelt eisen aan de radiatoren, maar óók aan de leidingen. Voor een warmtepomp is een hoofdleiding van minimaal 28 mm nodig en radiatorleidingen van 22 mm. Een traditionele cv-installatie heeft vaak een hoofdleiding van 22 mm, terwijl de leidingen naar de radiatoren niet dikker zijn dan 15 mm. Wanneer blijkt dat de dikte van uw bestaande cv-leidingen onvoldoende is voor aansluiting op een warmtepomp, kunnen we in sommige gevallen nieuwe leidingen aanbrengen. Is dat niet mogelijk, dan kan ons advies zijn om een deel van het huis op een andere manier te verwarmen, bijvoorbeeld met een kleine elektrische kachel of infraroodpanelen.
Aanpassingen in de meterkast
Denkt u serieus na over het vervangen van de cv-ketel (en de gaskookplaat), dan is het ook tijd voor een serieus advies. Dat advies zal niet alleen gaan over de warmte in huis. Een goede installateur maakt óók een eerlijke en degelijke berekening van de hoeveelheid stroom die in uw woning nodig is voor een warmtepomp. Wilt u daarnaast zonnepanelen, een zonneboiler en/of een inductiekookplaat installeren, dan heeft ook dat gevolgen voor de hoeveelheid stroom die uw woning uiteindelijk van het elektriciteitsnet vraagt. Als we bij Feenstra zo'n onderzoek doen, kijken we naar uw wensen, naar de mate waarin uw huis geïsoleerd is, naar de bestaande verwarmingsinstallatie én naar de elektrische aansluiting die daar bij hoort. Is het voor uw plannen nodig om een zwaardere elektriciteitsaansluiting te laten installeren, dan vertellen we u precies welke aanpassing er in uw groepenkast nodig is. Vervolgens regelt u zelf met uw netbeheerder hoe en wanneer u een zwaardere aansluiting op het elektriciteitsnet krijgt.
Vraag dóór over de warmtepomp
Bent u enthousiast over het vooruitzicht om in uw huis de hr-ketel te vervangen door een warmtepomp? Dat enthousiasme delen we. Maar zorg er wél voor dat u een helder antwoord krijgt op álle vragen die bij de warmtepomp gesteld moeten worden. Die vragen kunt u stellen aan uw installateur (of dat nu Feenstra is of een ander bedrijf):
- Houdt mijn huis voldoende warmte vast voor een (hybride of all-electric) warmtepomp?
- Is het afgiftesysteem (dat zijn de radiatoren en de vloerverwarming) in mijn huis geschikt voor een warmtepomp?
- Zijn de leidingen in mijn huis dik genoeg voor een warmtepomp?
- Is mijn aansluiting op het elektriciteitsnet zwaar genoeg voor de nieuwe apparatuur?
Maar ook aan uw gemeente:
- Welke subsidiemogelijkheden zijn er?
- Zijn er plannen om in mijn wijk een warmtenet aan te leggen? (In dat geval is het niet verstandig om nu te investeren in een warmtepomp.)
En aan uw bank:
- Kom ik in aanmerking voor een gunstige financiering als ik mijn huis duurzamer maak?
Grotendeels van het gas af, dat kan vaak wél!
Is uw huis (nog) niet geschikt voor een warmtepomp, dan is daar in veel gevallen iets aan te doen. Door de isolatiewaarde te verbeteren, is het in veel bestaande woningen mogelijk om de stap te maken naar een huis dat wél genoeg warmte vasthoudt om een hybride warmtepomp te installeren. De maatregelen die daarvoor nodig zijn, kosten geld, maar vaak gaat het om een investering die niet onoverkomelijk is. (Zeker als u in aanmerking komt voor een voordelige financiering.) Daarmee wordt uw huis niet alleen een stuk klimaatvriendelijker, uw energierekening wordt er ook een stuk aantrekkelijker van. Deze en veel andere maatregelen die uw huis energiezuiniger maken, kunt u snel nemen. U krijgt er geen spijt van.