Duurzaam met een goed humeur
Energietransitie? Leuk!
Op het woord ‘energietransitie’ volgt meestal een diepe zucht. Duurzaam wonen is vermoeiend, duur en ingewikkeld. Of toch niet? John van den Dungen, regiomanager bij Feenstra, is een kenner als het gaat om het energiezuiniger, comfortabeler en veiliger maken van woningen. Maar hij is ook (en vooral!) een geboren optimist. John wordt nóóit somber of moe van praten over duurzaamheid. Integendeel. In dit artikel vertelt hij hoe we de energietransitie weer LEUK kunnen maken.
How low can you go?
De energietransitie is een enorme uitdaging voor de politiek, voor het bedrijfsleven en voor de burgers. Hoog tijd om er óók een uitdaging van te maken voor u en uw gezin. Log in bij uw energieleverancier (of pak de papieren energienota erbij) en zoek eens op hoeveel u vorig jaar heeft verbruikt aan aardgas en elektriciteit. Stel vervolgens een doel voor het komende jaar. Hoeveel lager durft u te gaan? Tien procent? Twintig? Dertig? Maak er een weddenschap van met uzelf en de andere gezinsleden.
Helemaal leuk wordt het als u er een klimaatvriendelijke beloning aan verbindt. Een duurzaam gekweekte olijfboom bijvoorbeeld. Een elektrische fiets misschien? Een extra kampeervakantie met z’n allen! Nieuwe wandelschoenen? Verzin het maar; alles kan, zolang het voor iedereen in huis aantrekkelijk genoeg is om er de mouwen voor op te stropen. (Of juist een warme trui aan te trekken.)
Energie besparen is goed voor de planeet en wanneer het lukt, krijgt u er (misschien tot uw eigen verbazing) een trots gevoel van. Daarnaast is het natuurlijk óók prettig om aan het eind van het jaar wat geld over te houden. En dan is er nóg een voordeel; op de eerstvolgende verjaardag kan het eindelijk eens ergens anders over gaan dan het voetballen en de prestaties van de kinderen.
Slim beleggen met geleend geld
Er zijn mensen die een lening afsluiten om met dat geld vervolgens te gaan beleggen in aandelen. Dat kan goed uitpakken, maar riskant is het wel. Als de koersen kelderen, zitten ze met de gebakken peren. Een veel beter idee is geld lenen om te beleggen in de duurzame toekomst van uw woning. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat de Rijksoverheid energiebesparende maatregelen op allerlei manieren stimuleert. Eén van die manieren is het aantrekkelijker maken van groene leningen. Tegen een extra lage rente kunt u flinke bedragen lenen om ervoor te zorgen dat uw woning zuiniger omgaat met energie.
Met duurzame investeringen behaalt u gegarandeerd een uitstekend rendement. Denk maar aan het (beter) isoleren van het dak, de vloeren, de gevel en de muren. Of aan dubbel glas of driedubbel glas. Zulke ingrepen keren geen dividend uit, maar zorgen wél voor een lagere energierekening. En er zijn méér manieren om te beleggen in uw eigen onroerend goed. Koopt u bijvoorbeeld een zonneboiler of zonnepanelen, dan begint die investering zichzelf al vanaf de eerste dag terug te verdienen. Hetzelfde geldt voor andere, innovatieve verbeteringen, zoals het installeren van een warmtepomp of een ventilatiesysteem met warmteterugwinning.
Geld lenen kost geld. Oók voor een energiebespaarlening betaalt u rente. Het is dan ook verstandig (en leuk!) om eens goed uit te rekenen wat de verduurzaming van uw huis oplevert in vergelijking met de rente die u betaalt. Bij zo’n berekening kunnen uw financieel adviseur, uw bank en uw installateur u natuurlijk helpen. Pak het een béétje slim aan en u houdt iedere maand geld over.
Er zijn bespaarleningen voor individuele woningeigenaren én voor leden van een Vereniging van Eigenaars (VvE).
Bespaar energie én leer de buren kennen
Samen sta je sterker. Het is een cliché – en het is nog waar ook. Het is altijd de moeite waard om uw energiebesparende plannen eens te bespreken met uw buurman(nen) of buurvrouw(en). Hij of zij loopt misschien zelf ook wel met plannen rond en samen kom je altijd tot nóg betere ideeën. Bijkomend voordeel: schaf je voor twee, drie of meer huizen tegelijk apparatuur aan, dan is de kans groot dat de prijs per woning een stuk scherper uitvalt.
Het subsidiespel
Een verrassend gezelschapsspel (te spelen door een onbeperkt aantal deelnemers van alle leeftijden) is het zoeken naar zoveel mogelijk subsidiepotjes waarvan u als eigenaar of huurder van een woning gebruik kunt maken. Wie zoekt het hoogste bedrag aan duurzame subsidies bij elkaar? Belasting betalen is prima en meestal heel nuttig, maar het is óók leuk om zo nu en dan eens wat belastinggeld terug te ontvangen.
Ook leuk: het stekkerspel
Heeft u enig idee hoeveel stekkers er in uw woning in het stopcontact zitten? Eerst met z’n allen raden (alleen mag ook) en dan door het hele huis lopen en tellen hoeveel het er echt zijn.
Zet uw huis op nul
Realiseert u zich dat uw huis iedere minuut energie verbruikt? Als u tóch bezig bent met stekkers tellen, is het interessant om eens te proberen of u het stroomverbruik (heel even) naar nul kunt terugbrengen. Trek alle stekkers uit het stopcontact en kijk op de elektriciteitsmeter of het verbruik tot stilstand komt. Niet? Dan bent u er tóch nog ergens één of twee vergeten. Wanneer u alles weer gaat inschakelen, is dat natuurlijk het ideale moment om te kijken of u misschien apparaten heeft die wel ingeschakeld zijn, maar die u eigenlijk niet gebruikt.
Waarschuwing! Uw huis helemaal ‘op nul’ zetten is leuk, maar het is niet altijd en voor iedereen mogelijk.
- Gebruikt u thuis vitale medische apparatuur, dan is het niet verstandig om die uit te schakelen.
- Voordat u een beveiligings- of alarmsysteem uitschakelt, doet u er goed aan om te controleren wat het effect is. Blijkt uit de instructies van de leverancier of de fabrikant dat het systeem bij een stroomonderbreking automatisch een alarmsignaal geeft, dan is het beter om de stekker in het stopcontact te laten.
- Schakel apparaten niet te lang uit. U kunt de vriezer, de koelkast, de zonneboiler en de zonnepanelen best voor een paar minuten uitschakelen, maar vergeet vooral niet om dan de stekker weer terug in het stopcontact te steken.
Houd er rekening mee dat u sommige apparaten na een stroomonderbreking opnieuw zult moeten instellen.
In bad of onder de douche?
Lekker languit in een warm bad. Heerlijk! En kost dat nou echt zoveel méér water en energie? Het eerlijke antwoord is: ja! Met een vol bad verbruikt u twee tot drie keer zoveel energie (gas of elektriciteit) én twee tot drie keer zoveel water als tijdens een korte douche. Door te douchen houdt u dus niet alleen tijd over, maar ook geld.
Ontdooien en energie besparen
Een ingevroren pannetje soep, een gehaktbal of een halfje gesneden wit kunt u snel ontdooien in de magnetron. Legt u het in plaats daarvan een paar uur van tevoren in de koelkast, dan spaart u méér uit dan alleen het elektriciteitsverbruik van de magnetron. Door de vrieskou die u aan de koelkast toevoegt, hoeft dat apparaat namelijk even iets minder hard te werken. Dat is dus dubbele energiewinst.
Kopen is energie verbruiken
Met de dingen die u koopt, heeft u indirect invloed op energie die ergens anders wel of niet wordt verbruikt. Welke keuzes maakt u?
- Groente en fruit in de Nederlandse winkels is afkomstig uit alle werelddelen. Bij het transport wordt uiteraard veel energie verbruikt. Als het om uw maaltijd gaat, zijn producten van eigen bodem dan ook de meest duurzame keuze. Daar komt bij dat onze eigen ‘vergeten groenten’ in culinaire kringen er weer helemaal bij horen.
- Bij het maken van kleding worden tal van grondstoffen gebruikt. Om die te produceren en geschikt te maken voor de kledingindustrie is veel energie nodig. Tweedehands kleding is beter voor het klimaat en het milieu dan een gloednieuwe outfit. En vintage kleding was nog nooit zo hip als nu. Overigens: de állerduurzaamste kleding vindt u in uw eigen kledingkast.
- Wel of geen vlees eten? Over dat onderwerp kan de discussie al snel flink oplaaien. Smaken verschillen, maar om de feiten kunnen we niet heen. Vooral de productie van rundvlees en lamsvlees kost veel water en energie. Wilt u uw indirecte energieverbruik terugdringen, dan is een maaltijd zonder vlees of met minder vlees het overwegen waard.
- Voor vrijwel ieder product dat u aanschaft is energie nodig. Vraagt u zich áltijd af of een aankoop wel echt nodig is?
Tips uit de vorige eeuw
Er zijn van die besparingstips die héél erg ouderwets overkomen. Adviezen uit de vorige eeuw zijn misschien een beetje stoffig, maar dat betekent niet dat u ze kunt vergeten. Een paar gewetensvragen:
- Heeft u álle gloeilampen vervangen door spaarlampen of LED-lampen?
- Doet u ’s avonds de gordijnen dicht wanneer de verwarming brandt?
- Zet u de thermostaat van de cv op tijd een paar graden lager?
- Brandt er nog licht in kamers waar niemand is?
- Is het nodig dat die oude koelkast in de garage ook ‘s winters aan staat?
Met ruziemaken schiet de planeet weinig op
In mijn werk kom ik veel experts tegen op het gebied van energiebesparing en verduurzaming. Ze hebben bijna allemaal verstand van zaken, goede bedoelingen en prima ideeën. Helaas zijn ze vaak óók een tikje eigenwijs. Hún oplossing is de beste en dus moet de energietransitie dáármee beginnen.
Dat is jammer. Want te veel mensen raken in verwarring door het gekibbel van de besparingsbobo’s. Kopen we een elektrische auto of leggen we eerst zonnepanelen op het dak? Gaan we minder vliegen of juist meer fietsen? Moeten we geen frambozen uit een ver land meer kopen of kunnen we beter wat minder vlees eten?
Het antwoord is simpel: het is allemáál prima! Neem de tijd om na te denken over hoe u woont en reist. Over de kleren die u draagt, de producten die u eet en de aankopen die u doet. En ziet u een kans om uw gedrag duurzamer te maken? Meteen doen! Begin gewoon met iets dat u aanspreekt en ga van daaruit verder. Kleine of grote maatregelen, als u er energie mee bespaart of minder CO2 door uitstoot, is het altijd goed.
