Warmte uit de muur
Het verschil tussen stralingswarmte en convectiewarmte
De meeste mensen in Nederland verwarmen hun huis met een cv-ketel en radiatoren. Dat doen we al zó lang, dat we ons bijna niet kunnen voorstellen dat er ook andere mogelijkheden zijn om het in huis aangenaam warm te maken. In dit artikel maakt u kennis met een bijzondere verwarmingstechniek: stralingswarmte.
Convectiewarmte en stralingswarmte
Als we een ruimte willen verwarmen, kunnen we dat op twee manieren doen: door convectiewarmte en door stralingswarmte. Bij convectiewarmte mengt warme lucht zich met de lucht in de omgeving. Na verloop van tijd wordt het daardoor in de kamer ‘lekker warm’. De warmte die we kennen van de radiator van een centrale verwarming bestaat voor het grootste deel uit convectiewarmte. Bij stralingswarmte is het juist níet de lucht die verwarmd wordt. In plaats daarvan straalt een object (een voorwerp of oppervlak) warmte uit naar andere objecten. De warmtebron kan een vloer, muur of plafond zijn, maar ook een los paneel. Wat stralingswarmte kan doen, is het beste te voelen op een heldere, koude winterdag. De straling van de zon verwarmt dan niet de lucht om ons heen, want die is en blijft koud. Toch voelen we de aangename warmte van de zon op onze huid. Dát is stralingswarmte.
Warme lucht stijgt op
Bij convectiewarmte geleiden we de lucht in een kamer, die betrekkelijk koud is, langs een warme radiator. De lucht wordt daardoor warm en stijgt op. Deze warmtestroming noemen we convectie. Convectiewarmte voelt goed, maar heeft ook nadelen. Warme lucht heeft een lagere dichtheid dan koude lucht en stijgt daardoor op. Dat betekent dat het bovenin de ruimte al snel lekker warm wordt, terwijl het lang duurt voordat we van onze koude voeten af zijn. Vooral in een kamer met een hoog plafond hebben we veel energie nodig om het met radiatoren een beetje behaaglijk te maken.
Infrarood is in opkomst
Een bekende vorm van stralingswarmte is infraroodwarmte. Als verwarmingstechniek in woningen en kantoren is infraroodverwarming al een tijdje in opkomst. Een belangrijk voordeel van deze nieuwe vorm van verwarmen is dat we er personen en objecten snel en gericht mee kunnen ‘opwarmen’. De mensen, voorwerpen en oppervlakken in een ruimte verwarmen indirect ook de lucht. Dat kan handig zijn om bijvoorbeeld een studeerkamer te verwarmen. Infraroodverwarming kost in zo’n geval weinig energie, omdat we de lucht niet hoeven te verwarmen. Een basistemperatuur van 18 graden is voldoende. De warmte van een stralingspaneel, bijvoorbeeld verwerkt in een muur, is voelbaar tot een afstand van ongeveer 3 meter. In een grotere ruimte zijn dus meer panelen nodig en daarmee neemt het energieverbruik uiteraard ook toe.
Spiegels, schilderijen en schoolborden
Er zijn fabrikanten die infraroodpanelen maken in de vorm van een spiegel (voor de badkamer), als schilderij of verwerkt in een schoolbord. Sinds kort kennen we ook systemen waarbij stralingsverwarming onderdeel is van een wand. Zo’n ‘knuffelmuur’ (een lagetemperatuur-warmtewand) wordt binnen enkele minuten warm en de muur staat die warmte snel en gelijkmatig af aan de mensen in de omgeving. Een paneel kan een eigen thermostaat hebben, een geavanceerde bewegingsmelder (waardoor de verwarming alleen werkt wanneer er iemand in de ruimte is) of een simpele aan-/uitknop.
Warmtewand: alleen als onderdeel van projecten
Feenstra heeft al veel ervaring opgedaan met wandverwarming in een aantal experimentele woningprojecten. Het plaatsen van deze warmtewanden is alleen zinvol als we éérst de warmtevraag verkleinen. Daarom isoleren we de woning van binnenuit. Daar hoort onder meer HR++-glas en het dichten van kieren bij. De warmtewanden worden opgenomen in de geïsoleerde voorzetwanden, vlak achter de beplating. Omdat de kosten van aanschaf, installatie en verbruik relatief hoog zijn, is wandverwarming bij Feenstra nog niet verkrijgbaar voor individuele woningen.
Welke warmte levert uw verwarmingssysteem?
Een gewone cv-radiator levert tot ongeveer 80% convectiewarmte en 20% stralingswarmte. Vloerverwarming geeft zo’n 30% convectiewarmte en 70% stralingswarmte. Infraroodwarmte uit een wandpaneel bestaat voor ongeveer 10% uit convectiewarmte en voor 90% uit stralingswarmte.
Poll