Wtw: ventileren én energie besparen
Een warmte-terugwininstallatie ventileert zonder kou in huis
Moderne woningen zijn goed geïsoleerd. Daardoor hebben ze weinig energie nodig om in de winter de warmte in huis te houden. Maar isoleren brengt ook een risico met zich mee. Als er onvoldoende frisse lucht in huis komt, kan dat gevaarlijk zijn voor de gezondheid van u en uw huisgenoten. Een warmte-terugwininstallatie (wtw) is een comfortabele én energiezuinige manier om zeker te zijn van voldoende verse lucht in uw woning. Hoe werkt een wtw? Waarom is het systeem energiezuinig? Wat doet een wtw in de zomer? En kunt u een wtw in uw bestaande woning (laten) installeren? De antwoorden op die vragen leest u in dit artikel.
Isolatie en ventilatie
In de jaren ’70 van de vorige eeuw werden nieuwbouwwoningen steeds beter geïsoleerd. Dat had veel voordelen, maar het betekende ook dat frisse lucht niet meer ‘vanzelf’ (via naden en kieren) de woning in kwam. De noodzaak om goed te ventileren werd groter. Veel woningen worden daarom sindsdien opgeleverd met een systeem voor mechanische ventilatie. Een centrale ventilatiebox zuigt met behulp van ventilatiekanalen de lucht af, terwijl de verse lucht via ventilatieroosters binnenkomt.
De wtw
Bij mechanische ventilatie komt de frisse lucht het huis binnen door de ventilatieroosters. Is het buiten koud, dan is ook de lucht die door de roosters wordt aangevoerd koud. Dat betekent dat er energie nodig is om die lucht weer op te warmen. De warmte-terugwininstallatie (wtw) lost dat probleem voor een belangrijk deel op.
Eigenlijk is de wtw een slimme vorm van mechanische ventilatie. Ook de wtw heeft ventielen in de plafonds en ventilatiekanalen die de ‘vuile’ lucht afvoeren. Het verschil met een traditionele mechanische ventilatie zit ‘m in de aanvoer van de verse lucht. Dat gebeurt namelijk níét via ventilatieroosters. In plaats daarvan wordt de frisse lucht in ieder vertrek via een apart kanaal aangevoerd. Maar éérst voert het systeem de verse buitenlucht langs een warmtewisselaar. De koude lucht wordt daar voorverwarmd en komt pas daarna de woning in. Voor het verwarmen van de frisse lucht gebruikt de wtw de warmte van de afgevoerde lucht.
Balansventilatie
Het warmte-terugwinsysteem blaast net zoveel lucht de woning in als het uit de woning afzuigt. De wtw wordt daarom ook vaak balansventilatie genoemd.
Vier verschillende vormen van ventilatie
- Ventilatiesysteem A
Vóór de komst van de mechanische ventilatie werd ieder huis op natuurlijke wijze geventileerd, door middel van kieren en gaten, open ramen en deuren en ventilatieroosters. - Ventilatiesysteem B
Een systeem dat we in Nederland zelden zien, is mechanische aanvoer en natuurlijke afvoer. Daarbij zuigt een ventilator lucht van buiten aan. Ventilatieroosters en/of open ramen voeren de lucht af. - Ventilatiesysteem C
Mechanische ventilatie: een centrale ventilatiebox voert via ventielen en ventilatiekanalen lucht af uit de woning. Via open ramen en ventilatieroosters komt frisse lucht binnen. - Ventilatiesysteem D
Balansventilatie (wtw).
Ventileren met een wtw is niet alleen energiezuinig, maar ook een stuk comfortabeler. Ventilatieroosters (en open ramen en deuren) kunnen tocht veroorzaken en daar heeft u met een wtw geen last van.
Wtw in de winter én in de zomer
Een wtw bespaart energie, omdat het systeem ervoor zorgt dat de temperatuur van de frisse lucht niet veel lager is dan de temperatuur in huis. Dat merkt u uiteraard vooral in de winter, aan het comfort in huis én aan uw energierekening. Er wordt dan namelijk geen koude lucht uw woning in geblazen, maar voorverwarmde frisse lucht.
Energie besparen doet de wtw met name in de winter, maar ook in de zomer kunt u er plezier van hebben. Op warme dagen kan het in huis wel eens koeler zijn dan buiten, zeker als u goede zonwering heeft. Met ventilatieroosters of open ramen zou u dan juist de warme lucht naar binnen halen. Op zulke momenten koelt de warmtewisselaar van de wtw de inkomende frisse lucht af, waardoor er relatief koele lucht wordt aangevoerd. Het is daarbij uiteraard wél belangrijk dat u ramen en deuren dicht houdt. Koelt het na zo’n hete zomerdag buiten een beetje af, dan kunt u die koelere lucht ook rechtstreeks naar binnen halen en dus níét langs de warmtewisselaar laten stromen. Veel wtw-installaties hebben daarvoor een ‘bypass’ functie. U kunt zelf instellen bij welke temperatuur u die functie inschakelt.
De wtw staat áltijd aan
Wat u in ieder geval níét moet doen, of het buiten nu warm is of koud, is de wtw uitschakelen. Er komt dan namelijk geen verse lucht meer naar binnen. De luchtkwaliteit in huis gaat daardoor snel achteruit en dat kan vochtproblemen en gezondheidsklachten veroorzaken. De motor en de ventilator van de wtw verbruiken elektriciteit, maar zijn zó energiezuinig dat u het in uw totale stroomverbruik nauwelijks zult terugvinden.
Wtw installeren in een bestaande woning
In nieuwe woningen wordt de warmte-terugwininstallatie tegenwoordig bijna standaard ingebouwd. In bestaande woningen is het meestal niet mogelijk om een wtw in te bouwen. Voor het aanbrengen van de afzuig- en inblaaskanalen is namelijk een ingrijpende verbouwing nodig. Bij een renovatie is het vaak wél mogelijk om in een bestaande woning een wtw te installeren.
Wilt u in uw bestaande woning toch balansventilatie, dan kan in sommige situaties een decentrale wtw een tussenoplossing zijn. Er wordt dan per kamer een wtw-unit geïnstalleerd, met een rechtstreekse doorvoer naar buiten voor de inkomende en afgezogen lucht. Feenstra biedt dit product voor particuliere woningeigenaren (nog) niet aan.
Een wtw gaat jaren mee
De levensduur van een warmte-terugwininstallatie ligt in de meeste gevallen tussen vijftien en twintig jaar. Uiteraard werkt het systeem alleen optimaal als het regelmatig wordt onderhouden. De filters in de centrale unit moet u met regelmaat vervangen, zie hiervoor de voorschriften van de fabrikant. Ook is dit afhankelijk van waar uw woning staat. In een bosrijke omgeving of langs de snelweg kunt u een andere vorm van vervuiling van de filters verwachten. De ventielen, inblaasopeningen en de luchtkanalen hebben na ongeveer vijf jaar een schoonmaakbeurt nodig. Dat is geen karweitje om zelf te doen, schakel daarvoor altijd een erkende installateur in.
Poll